na prawdę
  • na Słowacji czy w Słowacji – raz jeszcze
    21.04.2012
    21.04.2012
    Szanowni Państwo!
    Czy to prawda, ze forma w Słowacji, choć poprawna (vide na Słowacji czy w Słowacji, 19 kwietnia 2012 r.), może razić jako nienaturalna (np. w wypadku nazw związanych z historią, przyrodą czy krajobrazem)? Skąd się wzięła forma w Słowacji?
    Dziękuję za odpowiedź.
    Z poważaniem
    słowacki czytelnik
  • na Słowacji czy w Słowacji?
    25.10.2008
    25.10.2008
    Czy to prawda, że zmienił się przyimek uznawany za poprawny w wyrażeniu: na Słowacji – z na na w?
    Dziękuję uprzejmie, Anna Pankiewicz
  • Na plebanii przy piwonii
    18.10.2017
    18.10.2017
    Szanowni Państwo,
    zasada dotycząca pisowni -ii w dopełniaczu liczby pojedynczej rzeczowników zakończonych na -nia jest według mnie niejasna. W mianowniku bowiem nie zawsze słychać |j|. Powszechne jest wymawianie: [plebańa], [cukińa], [piwońa], dla wielu ta zasada jest więc nieużyteczna. Dzieci w ogóle nie słyszą żadnej różnicy między zakończeniem wyrazów plebania i niania. Co Państwo o tym sądzą?
  • na szydełku

    14.11.2023
    10.05.2023

    Dzień dobry,

    spotkałam się twierdzeniem, że sformułowanie „robić na szydełku” jest błędne i że powinno się mówić np. „zrobione szydełkiem”. Czy to prawda?

    Pozdrawiam

    Marta Kisiel

  • na zakupy do…?
    2.02.2011
    2.02.2011
    Dzień dobry!
    Jakiej litery tu użyć w nazwach sklepów? Wielki słownik ortograficzny Polańskiego (2010) nie rozwiązał wątpliwości. Niektóre zezwala pisać od małej litery: empik, pewex, cepelia, desa, delikatesy (reguła [131]?), inne podaje tylko wielką literą: Auchan, Carrefour, Ikea, Tesco (reguła [83]?). Biedronki, L/lidla, M/media, M/markt zaś nie zamieszcza. A zatem dokądże pójść?
    Pozdrawiam
    Aleksander Durkiewicz
  • Byłem na Papieżu…
    8.03.2002
    8.03.2002
    Szanowni i Ukochani Profesorowie!
    Będę wdzięczny za ocenę mojej lingwistyczno-etycznej analizy pewnego wyrażenia, którą przedstawiam (jest to fragment mojego artykułu):
    Przed jedną z pielgrzymek Papieża do Polski dziesięciu osobom postawiłem pytanie: „Czy będziesz w czerwcu na Papieżu?” i nikogo nie zdziwiło takie sformułowanie. A zatem wyrażenie być na Papieżu weszło do mowy potocznej.
    Gdy Karol Wojtyła był jeszcze w Krakowie, nikt, kto uczestniczył we mszy odprawianej przez niego, czy w spotkaniu z nim, nie powiedział: „Byłem na Biskupie” czy „…na Wojtyle”. Rozwińmy rzecz szerzej. „Byłem na koncercie chopinowskim” – mówimy, gdy wykonawcą jest jakiś mało znany artysta, i najważniejszym jest tu Chopin. Ale gdy ktoś miał szczęście słuchać pianisty tej miary, co Małcużyński, powie raczej: „Byłem na Małcużynskim”, Chopin schodzi na dalszy plan. „Byłem na Rollingstonsach” – mówiło się. „Byłem na Wałęsie” – słyszałem też taką wypowiedź, gdy Lech był u szczytu swej popularności. Prawidłowe sformułowanie jest: „Byłem na spotkaniu (występie) z X”. Gdy jednak X staje się gwiazdą, bożyszczem tłumów, wówczas to, co on ma nam do przekazania, mało się liczy, najważniejszy jest on sam – idol. I w takich sytuacjach mamy tendencję mówić: „Byłem na X”.
    Podczas papieskich pielgrzymek najczęściej uczestniczymy w Eucharystii odprawianej przez Ojca Świętego i jeżeli potem mówimy: „Byłem na Papieżu”, to należy wyciągnąć wniosek, że najważniejszym był tu sam Papież, a Ofiara Chrystusa jedynie tłem, dekoracją. Tak, język jest jak papierek lakmusowy, które może ukazać w nas samych rzeczy, jakich nie dostrzegamy, jakich często nie chcemy dostrzec.

    Marek Przepiórka
  • Na Ursus
    9.12.2019
    9.12.2019
    Zwracam się z ogromną prośbą o pomoc w rozstrzygnięciu sporu, który ściśle dotyczy języka polskiego. Mój dylemat wiąże się ze sformułowaniem na ursus, ostatnio coraz częściej to słyszę i zastanawiam się nad poprawnością tych dwóch słów razem. Wiem, że mówi się, że jedzie się np. na Toruń i dotyczy to wtedy kierunku, to tak jakby powiedzieć, że jedziemy w stronę Torunia, ale czy mając na myśli ursus jako cel naszej drogi możemy powiedzieć, że jedziemy na ursus? Stąd moje pytanie, czy jeżeli mam zamiar powiedzieć, że jadę do ursusa to mogę równie dobrze użyć sformułowania jadę na ursus i oba użycia będą równoznaczne oraz poprawne?

    Z poważaniem,
    młoda osoba chcąca dociec prawdy
  • zapis cyfrowy na początku zdania
    21.12.2012
    21.12.2012
    Szanowni Państwo,
    spotkałem się z wieloma opiniami, iż nie należy zaczynać zdania od cyfry. Pytanie moje więc brzmi: czy zgodnie z zasadami poprawnej polszczyzny możemy rozpoczynać zdania od cyfry? Na przykład: „17 lipca 1875 urodził się wielki poeta”. Czy może poprawniej brzmiałoby zdanie: „Dnia 17 lipca 1875 urodził się wielki poeta”.
    Z góry dziękuję za odpowiedź
    Czytelnik
  • rzeczowniki na -nia
    18.10.2006
    18.10.2006
    Dzień dobry.
    Moje pytanie dotyczy zasadności odmieniania słowa dafnia w dopełniaczu l.mn. jako dafni, czyli bez podwójnego i na końcu (wbrew zasadzie, że rzeczowniki rodzaju żeńskiego zakończone na -ia tworzą D. l. mn. na -ii, o ile mają pochodzenie obce). Tak na przykład odmieniamy podobnie brzmiące terminy biologiczne: huernii, urolagnii, beckmannii itp. Zaś dafnia w istocie pochodzi z n.-łac.
    Dziękuję.
  • samotne literki na końcach wierszy na stronach WWW

    28.02.2011
    28.02.2011

    Czy opcja/etykieta na stronie WWW podlega zasadzie, że jednoliterowe spójniki i przyimki przenosimy do wiersza, w którym znajdują się następujące po nich słowa? SO zawiera regułę dla książek: https://sjp.pwn.pl/zasady/204-54-8-Inne-uwagi-dotyczace-przenoszenia-wyrazow;629563.html. Poradnia dodaje, że reguła ta ma zastosowanie dla stron WWW: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/samotne-litery-na-koncach-wersow;7746.html. Czy można zakwalifikować treść strony jako tekst ciągły, natomiast opcje/etykiety jako tytuły rozdziałów, w których obowiązuje przenoszenie samotnych liter do następnego wiersza?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego